NANUK Z PÓŁNOCY |
EMPIROWA SZAFA JANE AUSTEN
film ciekawostki
Bohaterki powieści Jane Austen są pod względem ubioru jak zwiewne motyle. Otulone w muśliny, wdzięcznie prezentują się u boku statecznie wyglądających panów, których fraki, cylindry i zdobne kamizele świadczą o wysokim statusie i zamożności.
Akcja wszystkich powieści Austen rozgrywa się w epoce Cesarstwa (empire), która swą nazwę wzięła od rządów Napoleona Bonapartego. Pod względem ubioru oznaczała kompletną rewolucję. Przynajmniej jeśli chodzi o garderobę damską, bo osiemnastowieczny strój męski łatwo się nie poddał.
DAMA W MUŚLINACH
Nowa, wzorowana na antyku – a były to czasy wielkich odkryć archeologicznych i odkopania ruin Pompejów – suknia uwolniła kobiety od tortury gorsetu i kosza, a przede wszystkim wysmukliła ich sylwetkę. Trzeba w tym miejscu nadmienić, że jeśli chodzi o strój kobiecy w owym czasie, to Paryż pozostał – jak w czasach Marii Antoniny – niekwestionowaną stolicą mody.
Nowy typ sukni wszedł na salony tuż po upadku absolutystycznej monarchii francuskiej i reprezentując ducha powstającej właśnie republiki, był kompletnym zaprzeczeniem ancien régime’u. W odstawkę odeszły zatem ciężkie, kosztowne, bogato haftowane materie, zastąpione ze względu na zubożenie ludzi przez niedrogie, bawełniane tkaniny, z których uszyte są sukienki niezamożnych panien Dashwood czy Bennet.
Arystokratki mogły sobie jednakże pozwolić pod koniec lat 90. XVIII w. na półprzezroczysty muślin, batyst, a nawet gazę, spod których w ekstremalnych wypadkach można było dostrzec podwiązki. O ile kobieta nosiła pończoszki, gdyż na tym wczesnym etapie damy lubiły mieć gołe nogi. Tak więc strój ten raczej odkrywał, niż przykrywał, co doskonale pokazuje portret pani Tallien pędzla Jean-Bernarda Duviviera.
Po ustanowieniu przez Napoleona cesarstwa na jego wyraźne żądanie (chodziło nie tylko o podkreślenie splendoru jego dworu, ale i o ratowanie podupadłego przemysłu włókienniczego) suknie arystokratek i zamożniejszych pań stają się bogatsze, w użycie ponownie wchodzą jedwabie, aksamity, atłas i tafta, a włosy dam nakrywają tureckie turbany ze strusimi piórami.
Przez całą tę epokę podstawowy fason kobiecej sukni pozostał jednak niezmienny: długa i luźna spódnica nie zaczynała się od talii, ale od wąskiego stanika z dużym kwadratowym lub owalnym dekoltem. Rękaw był albo krótki, bufiasty, albo wąski i długi, często w chłodniejsze dni doczepiany do bufki. Głęboko wszywany do tyłu, wymuszał na kobiecie wyprostowaną sylwetkę. Początkowo długa i z trenem, w początku XIX w. suknia uległa znacznemu skróceniu, dzięki czemu panowie mogli delektować się widokiem zgrabnej damskiej nóżki.
Tak w każdym razie wypowiada się o swoim kostiumie Laurence Fox, grający w „Zakochanej Jane” pana Bigga: „Te płaszcze zostały tak uszyte, że nie można w nich nic zrobić, pozostaje jedynie stanie. A kiedy chcesz na coś popatrzeć, musisz się odwrócić!”. Bardziej entuzjastyczną opinię wyraża James McAvoy: „Dla mężczyzn była to prawdziwa frajda”, mając na myśli bryczesy, wysokie buty, długie płaszcze i kapelusze.
Strój ów mocno nawiązywał do mody osiemnastowiecznej, co było zrozumiałe, gdyż trudno było wymagać od panów, aby nosili greckie tuniki lub rzymskie togi.
Pod szyją panowie, zgodnie z osiemnastowieczną modą, nosili białe, kilkakrotnie omotujące szyję chustki, przy czym rodzaje wiązania były drobiazgowo regulowane wytycznymi mody. Inne obowiązywały młodych mężczyzn, inne starszych, wiązanie zależało także od okoliczności i pory dnia. Można powiedzieć, że była to prawdziwa wiedza!
Przepiękne modele empirowych strojów można zobaczyć w licznych ekranizacjach powieści Jane Austen. Co ciekawe, niektóre z nich wykorzystano w dwóch, trzech, a nawet czterech filmach. Ilustrują to pokazane poniżej przykłady, choć jest to bardzo skromny wycinek zjawiska, które można określić mianem „kostiumu do wynajęcia”.
Niebieską suknię z krótkim rękawem nosi Jane Fairfax w „Emmie” z 1996 r. i 2009 r.
W artykule wykorzystano zdjęcia z następujących filmów: „Duma i uprzedzenie” (1995), „Rozważna i romantyczna” (2008), „Zakochana Jane” (2007), „Emma” (1996), „Emma” (2009).
RECENZJA FILMU „DUMA I UPRZEDZENIE”
RECENZJA FILMU „ZAKOCHANA JANE”
RECENZJA FILMU „EMMA”
RECENZJA FILMU „JANE AUSTEN ŻAŁUJE”
RECENZJA FILMU „ ROZWAŻNA I ROMANTYCZNA”
CIEKAWOSTKI – JANE AUSTEN – SALONOWA KOBIETA SAMOTNA