USTAWIENIA AMPLITUNERA

porady

Systemy automatycznej kalibracji na dobre zadomowiły się w każdym nowoczesnym amplitunerze kina domowego. Zwykle wystarczy wetknąć wtyczkę mikrofonu w odpowiednie gniazdo i system automatycznej kalibracji sam się uruchomi, nawet bez konieczności grzebania i szukania odpowiedniej komendy w menu ekranowym (tyczy się to między innymi amplitunerów Onkyo). Osoby mające pierwszy raz kontakt z tego typu metodą ustawień nie zdają sobie sprawy z możliwości regulacji odpowiednich wartości. Okazuje się, że system automatycznej kalibracji, owszem, może stać się bardzo pomocny, ale sporo możemy również zyskać, ustawiając pewne parametry indywidualnie. Natomiast auto setup nie podporządkuje za nas odpowiednich wejść do obsługi przez konkretne źródła audio-wideo. Tak więc ta krótka lektura na temat obsługi menu ekranowego amplitunera powinna przybliżyć pewne fakty zwłaszcza osobom nie orientującym się w temacie.

Na przykładzie amplitunera Harman/Kardon AVR 260 postaramy się przybliżyć typowy model działania menu ekranowego. W większości amplitunerów wyświetlana plansza z opcjami posiada podobny układ lub taki sam (różnice wynikają głównie z zastosowanej grafiki). Podział jest zawsze taki sam, generalnie na pięć głównych grup: wybór źródeł (Source Selection), ustawienia źródeł (Setup Source), ustawienia zespołów głośnikowych (Speaker Setup), druga strefa (Zone 2) oraz tak zwane ustawienia systemowe (System).

Wybór źródeł (Source Selection)

Tutaj nie ma większej filozofii, ponieważ opcja ta pomocna jest w wyborze aktualnie obsługiwanego źródła przypisanego pod odpowiednie złącza audio-wideo znajdujące się na tylnym panelu. AVR 260 umożliwia wybór między sześcioma różnymi źródłami (Cable/Sat, DVD, TV, Game, Media Server, AUX).

Ustawienia źródeł (Setup Source)

Ta zakładka z opcjami umożliwia podporządkowanie poszczególnych złączy audio-wideo mieszczących się na tylnym panelu naszego AVR 260. Ale na tym nie koniec, bo możemy również oprócz przypisania odpowiednich gniazd (wybrać można zarówno z grupy cyfrowych, jak i analogowych) ustawić format dźwięku surround obowiązujący dla uruchomionego danego źródła, ustawienia wideo czy też rozdzielczość obrazu, jaką amplituner ma kierować do telewizora.

Ustawienia zespołów głośnikowych (Speaker Setup)

Jest to najważniejsza opcja ustawień amplitunera, bo to od niej będą w dużej mierze zależeć efekty brzmieniowe, jakie nasz system wielokanałowy jest w stanie uzyskać w danym pomieszczeniu. W tym momencie możemy dokonać wyboru między automatycznym trybem ustawień (przy użyciu odpowiednio umiejscowionego w pomieszczeniu mikrofonu) lub ręcznym (dokonując samemu wyboru odpowiednich wartości). W przypadku naszego amplitunera AVR 260 przy użyciu automatycznego trybu ustawień zostaje dodatkowo ustawiona krzywa korektora częstotliwości, dzięki czemu amplituner zostanie dostrojony w taki sposób, aby charakterystyka przetwarzania częstotliwości w pomieszczeniu była możliwie płaska, a więc pozwalająca na uzyskanie dobrej równowagi tonalnej przetwarzanych przez kolumny częstotliwości.

 W przypadku modelu AVR 260 użytkownik nie może jednak ingerować w ustawioną wcześniej krzywą częstotliwości (producent zaufał tu dobrze sprawującemu się układowi pomiarowemu), jednak są od tej reguły wyjątki, bo na przykład w podobnych urządzeniach produkowanych przez Onkyo czy Denona można ręcznie ingerować w korektor częstotliwości, zmieniając poszczególne wartości według osobistych preferencji. Zawsze jednak po przebrnięciu przez automatyczny proces kalibracji można również pogrzebać w razie potrzeby w głównych ustawieniach, co pozwoli na przykład dostosować amplituner do kolumn, które doskonale znamy i wiemy, gdzie i w jakim zakresie częstotliwości leżą ich największe możliwości. Do tego celu posłużą nam odpowiednie zakładki z możliwością dokonania ręcznych ustawień poszczególnych parametrów:

Dostosowanie głośności (Level Adjust)

W tym przypadku do każdej kolumny wysyłany jest szum pozwalający ustawić jej głośność względem innych kolumn i miejsca odsłuchowego. Chodzi o to, aby każdy zespół głośnikowy dostarczał do miejsca, w którym znajduje się słuchacz, dźwięk o podobnym natężeniu. Pozwala to uzyskać jednorodny rozkład przestrzeni budowanej przez poszczególne kolumny.

Podział pasma (Rozmiar) [Crossover (Size)]

Ta opcja pozwala ustawić częstotliwości podziału między poszczególnymi kolumnami obsługującymi kanały przednie, centralny, boczne surround i tylne surround a subwooferem. Ze względu na ograniczenia wynikające z budowy kolumn możemy rozróżnić według trybu ustawień zespoły głośnikowe duże (Large) lub małe (Small). Te pierwsze mogą przetwarzać pełne pasmo częstotliwości, aż do samego dołu przy dużych obciążeniach mocą, natomiast te drugie należy odciąć przy odpowiedniej częstotliwości w basie (resztę pracy przejmuje aktywny subwoofer), ponieważ ich fizyczna niemożność odtwarzania najniższych częstotliwości mogłaby doprowadzić do nieprawidłowego przetwarzania basu, a w ekstremalnych przypadkach do uszkodzenia przetworników przy wysokich poziomach odsłuchu. Tak więc częstotliwość podziału pomiędzy aktywnym subwooferem a pozostałymi kolumnami zwykle dobiera się po zapoznaniu się z ich możliwościami przetwarzania dolnego skraju pasma akustycznego. Kolumny, które sięgają niżej niż 40 Hz, można już właściwie ustawić jako duże (Large), jeśli dysponują mocą nominalną równą lub wyższą mocy deklarowanej na kanał przez producenta w przypadku danego amplitunera. Kolumny, których możliwości w przetwarzaniu dolnego skraju pasma kończą się powyżej umownej okolicy 40 Hz, czyli na przykład wartości 50 Hz, 60 Hz, 70 Hz i więcej, należy ustawić w menu jako małe (Small), wtedy należy dodatkowo dobrać częstotliwość podziału między aktywnym subwooferem a danym zespołem głośnikowym tak, aby w przetwarzanym basie nie powstawały „dziury”.

Przykładowo, jeśli mamy kolumnę centralną zdolną odtwarzać dolny zakres częstotliwości do wartości 65 Hz, najlepiej będzie odciąć ją nieco wyżej, na przykład przy wartości 70 Hz, pozwoli to uzyskać równy rozkład przetwarzanego basu między kolumną a aktywnym subwooferem, a także pozwoli danej kolumnie na pracę przy dużych obciążeniach bez obawy o jej uszkodzenie.

Dystans (Distance)

W przypadku tej opcji musimy ustawić odpowiednie odległości kolumn od miejsca odsłuchu. Wtedy dźwięki reprodukowane przez kolumny będą docierać do słuchacza w odpowiednim czasie, tworząc zrównoważoną panoramę wielokanałową bez efektu opóźnień.

Oznaczenia kolumn (Number of Speakers)

Ta opcja umożliwia włączenie lub wyłączenie poszczególnych kanałów obsługiwanych przez wzmacniacze umieszczone w amplitunerze. Generalnie sprawa dotyczy systemu 5.1 lub 7.1 – w przypadku kanałów tylnych i bocznych surround kolumny odłączane są parami (kanał lewy i prawy).

W przypadku najpopularniejszego systemu 5.1 obsługiwanego przez kolumny przednie, centralną, boczne surround oraz aktywny subwoofer wystarczy odłączyć końcówki mocy obsługujące kanały tylne surround. W wielu przypadkach podczas przeprowadzania trybu automatycznej kalibracji może nam się przed samym startem procesu wyświetlić informacja, czy wybieramy tryb 5.1 czy 7.1, to pozwoli skrócić czas ustawień przeprowadzonych przez procesor, który od początku nie będzie brał pod uwagę na przykład systemu 7.1 i nie będzie do kolumn tylnych surround wysyłał sygnału znacznie wydłużającego proces ustawień.

Regulacja subwoofera (Sub Mode)

W przypadku tej opcji możemy wyłączyć subwoofer, a przednie kolumny, jak i pozostałe, są w stanie pracować przy dużych obciążeniach mocą bez obawy uszkodzenia zamontowanych w nich przetworników odtwarzających niskie tony. Aktywny subwoofer może też pracować jako jedyne źródło najniższych tonów (wtedy ustawiamy między nim a pozostałymi kolumnami częstotliwość podziału). Istnieje też opcja równoczesnego kierowania sygnału niskich częstotliwości do aktywnego subwoofera i przednich zespołów głośnikowych.

Druga strefa (Zone 2)

Umożliwia skierowanie poszczególnego źródła na tor obsługiwany przez amplituner w drugiej strefie, a więc można skierować sam sygnał audio do drugiej strefy obsługiwanej przez dodatkowe końcówki mocy lub skonfigurować wzmacniacze mocy w naszym amplitunerze tak, aby obsługiwały kolumny w drugim pomieszczeniu.

Ustawienia systemowe (System)

Są to ustawienia typowo kosmetyczne, a więc dostosowujące sposób pracy amplitunera do konkretnych potrzeb użytkownika. Generalnie w przypadku naszego AVR 260 ustawić można między innymi jasność świecenia wyświetlacza, czas wyświetlania menu ekranowego czy czas wyświetlania informacji o wartości głośności oraz inne.

Arkadiusz Ogrodnik

Tomasz Kordaszewski