Gilles poznaje w obozie niemieckiego oficera marzącego o otwarciu po wojnie restauracji w Teheranie. Ponieważ podał się za Persa Rezę, musi zacząć uczyć Niemca perskiego – języka, którego nie zna. Wymyśla go więc na poczekaniu – słowo po słowie, zdanie po zdaniu. Lekcje perskiego zaczynają wzbudzać podejrzenia i zazdrość więźniów i innych oficerów. Jeden fałszywy ruch może wiele kosztować…
Słowo „poufne” dodane do oryginalnego tytułu filmu, które znalazło w się w polskim tytule filmu to słowo klucz do interpretacji tego filmu. Bo oczywiście fabuła to – w dużym skrócie - opowieść o tym jak dzięki podstępowi pewien Żyd przetrwał holokaust, ale tak naprawdę sednem filmu jest relacja dwóch mężczyzn, którym… coraz bardziej po drodze, pomimo tak nierównej pozycji jaką mają. Bohater, młody Żyd Gilles, podający się za persa Rezę z pozycji niewolnika powoli staje się coraz bardziej znaczącą dla Niemca postacią, sam też nabiera odwagi, bo ciągłe zagrożenie sprawia, że zmniejsza się jego lęk przed śmiercią. Zbliża ich do tego sytuacja, w której wieczorami, z dala od oczu innych, dzielą tę samą poufną tajemnicę, miłość do języka, którego nie ma. Gilles, wymyślając je odczuwa satysfakcję kojarząc człowieka z imieniem i tworząc nowość wyrazową. Prawdziwa wartość „metody” Gillesa ma swoje ukoronowanie w końcowej scenie, która rzuca na kolana!
Z kolei Niemiec Klaus (świetny Lars Eidinger) kocha brzmienie „farsi”, języka jakże innego od twardego brzmienia niemieckiego, zachwyca się melodią słowa, intonacją… I trudno nie zauważyć, że również zaczyna „mięknąć od środka” na podobieństwo miękkiego brzmienia słów, które codziennei przez lata wypowiada. Wittgenstein mawiał, że granice mojego języka są granicami mojego poznania. Tu można - nawiązują do tego myślenia - powiedzieć, że przestrzeń mojego języka jest miejscem, w którym wzrasta moja wrażliwość. To zmyślone farsi porusza w duszy Niemca rejony, w które się nie zapuszczał, rezonuje emocjami, o których istnieniu zapomniał.
Jeśli dodamy, że „Poufne lekcje perskiego” to inspirowana prawdziwymi wydarzeniami historia, a film wyreżyserował Vadim Perelman, twórca rewelacyjnego nominowanego do Oscara „Domu z piasku i mgły” to kolejne powody, dla których ta opowieść o relacji Niemiec- Żyd jest warta obejrzenia. Ten rodzaj napięcia i klimat przypomni nam i „Pianistę” i „Życie jest piękne”, również bardzo dalekich od wojennych „wrogich” stereotypów. |
