Telewizja BBC zrealizowała dokument pokazujący zwierzęta, które żyły na ziemi przed milionami lat. Ostatnie dekady przyniosły obfitość odkryć archeologicznych, znajdowano doskonale nieraz zachowane kości, zęby, różnego rodzaju skamieliny, na podstawie których możliwe było odtworzenie wyglądu panujących w owym czasie na ziemi dinozaurów. Trzyodcinkowy miniserial podzielony jest tematycznie – w pierwszym odcinku przedstawiono największe dinozaury, w drugim – przystosowanie do zdobywania pożywienia mięsożernych dinozaurów, w ostatnim – najdziwniejsze dinozaury.
„Nowe olbrzymy”
W 1912 roku w Egipcie odkryto fragmenty ogromnego, żyjącego 95 mln lat temu dinozaura, niemal wiek później znaleziono (także w północnej Afryce) jego szczękę, na podstawie której zmierzono, że miał 2-metrową czaszkę, a od nosa do ogona liczył 17 m. Był to rybożerny spinozaur, ważący 11 ton. Koniec zeszłego i początek obecnego stulecia to obfitość odkryć skamielin, kości, a nawet jaj z zachowanymi zarodkami dinozaurów, pozwalających zrekonstruować te największe stworzenia, jakie kiedykolwiek chodziły po ziemi. W pierwszym odcinku dokumentu poznamy ich kilka, prócz wymienionego spinozaura między innymi także drapieżnego karcharodontozaura, którego nazwa oznacza dosłownie: jaszczur z rekinimi zębami, czy prawdziwego kolosa – argentynozaura, ważącego 75 ton i mierzącego 35 m długości roślinożercę z Patagonii.
„Elita zabójców”
W tym odcinku cofamy sie o ok. 150 mln lat, w głębiny oceanu, w których żył m.in. ponad 15-metrowy, ważący 45 ton predator X – jeden z najskuteczniejszych morskich zabójców. Nie dawał swoim ofiarom wielkich szans na ucieczkę, bo jak obliczono na podstawie jego anatomii, mógł poruszać się z prędkością 5 m na sekundę.
Na lądzie, na kontynencie północnoamerykańskim, polowały w tym czasie szybkie 9-metrowe, 1,5-tonowe allozaury, można powiedzieć niewielkie – ale zabójcze. Spółkę przeciwko nim zawiązali dwaj roślinożercy: obdarzony niezwykle wrażliwymi zmysłami camptosaur i opancerzony jak czołg stegozaur, dysponujący czterema wyrastającymi na ogonie „mieczami” – tagomizerami. Pierwszy z nich obserwował teren i ostrzegał, drugi pełnił funkcję zapory. Prawdziwymi zabójcami jednak, przed którymi mało kto miał szansę uciec lub się obronić, były tyranozaury, zwłaszcza zaś ich najdoskonalej rozwinięta forma – T Rex.
W drugim odcinku dokumentu poznamy najgroźniejszych zabójców, jacy opanowali ziemię na ok. 100 milionów lat, atuty każdego z nich w postaci specyficznej budowy ciała oraz sposoby polowania i zabijania.
„Obcy świat”
Niezwykłość i oryginalność dinozaurów przedstawionych w tym odcinku oddaje nazwa jednego z nich: epidexipteryx, co znaczy: pióra na pokaz. Ten miniaturowy dinozaur miał ich tylko cztery, ale był jednym z tych dinozaurów, które wysokość zaczęły traktować jako sposób na życie, wysoko na drzewach znajdowały bowiem schronienie. Następni bohaterowie tego odcinka – jak mikroraptor i sinornitozaur – na łapach (wszystkich czterech) i ogonach mają już tyle piór, że potrafią, skoczywszy z wysoka, szybować (ale nie latać), co otwiera przed nimi możliwości ucieczki i polowania, jakich nie mają żadne inne dinozaury. Dinozaury pokryte piórami osiągały także duże rozmiary, jak odkryty na terenie Mongolii mierzący 8 m długości gigantoraptor. Ten nie potrafił szybować, ale z dzisiejszymi ptakami łączy go to, że wysiadywał jaja w gnieździe (bardzo prymitywnym). Gigantozaury chroniły swoje gniazda do tego stopnia, że nie opuszczały ich nawet w czasie kataklizmów, co wiadomo stąd, że znajdowano je skamieniałe, siedzące na jajach.
Dinozaury opanowały wszystkie kontynenty, nieustannie ewoluowały, doskonale dostosowując się do panujących warunków i osiągając wielką rozmaitość form. Ich trwające dziesiątki milionów lat panowanie na ziemi zakończyła kosmiczna katastrofa. 65,5 mln lat temu w ziemię uderzyła asteroida o średnicy 15 km. Uderzenie uwolniło więcej energii niż miliard bomb atomowych, wywołało pożary, trzęsienia ziemi i tsunami, wyrzuciło do atmosfery pył, który zasłonił całe niebo. Ziemia pogrążyła się w ciemności na wiele miesięcy, pozbawione światła rośliny zaczęły umierać, wymierali zatem roślinożercy, a po nich padlino- i mięsożercy. Wyginęło ponad 60% wszystkich gatunków, przy czym najwięcej tych największych, które nie miały się czym wykarmić. Na lądzie nie przetrwały żadne zwierzęta ważące powyżej 25 kg. Nastąpił koniec ery dinozaurów
ASPEKTY TECHNICZNE
Film zrealizowano z dużą dbałością o szczegóły, w zbliżeniach, ale nie tylko, widać każdą najdrobniejszą łuskę, piórko czy bruzdkę. Faktura skóry i pancerzy dinozaurów jest wręcz namacalna. Zarówno wzburzona, spieniona woda, jak i wzbijający się kurz, kłębiące się chmury i ulewny deszcz wyglądają realistycznie. Jak na obraz wygenerowany komputerowo przystało, jest czysto, wyraźnie i szczegółowo. Paleta barwna to kolory ziemi plus oliwkowa zieleń, błękit i gama szarości.
W ścieżce dźwiękowej do wyboru dobrze nagrany głos polskiego lektora lub na ogół dobrze brzmiąca wersja oryginalna, momentami jednak trochę zagłuszana przez podkład muzyczny – intensywny w bardziej dynamicznych scenach. W tle ryki, fukanie, pomruki, sapanie i rzęcholenie dinozaurów oraz dudnienie ich ciężkich kroków, szuranie, odgłosy rozszarpywania ofiar i mlaskanie, szum wody, chrzęst zrywanych i zjadanych liści i tym podobne odgłosy.
BONUSY
Brak dodatków.
itk
Premiera DVD: 18.10.2012
|
